Umysł Boga

 I  mówili jeden do drugiego: „Chodźcie, wyrabiajmy cegłę i  wypalajmy ją w  ogniu”. A  gdy już mieli cegłę zamiast kamieni i  smołę zamiast zaprawy murarskiej, rzekli: „Chodźcie, zbudujemy sobie miasto i  wieżę, której wierzchołek będzie sięgał nieba, i  w  ten sposób uczynimy sobie znak, abyśmy się nie rozproszyli po całej ziemi”.

 A  Pan zstąpił z  nieba, by zobaczyć to miasto i  wieżę, które budowali ludzie, i  rzekł: „Są oni jednym ludem i  wszyscy mają jedną mowę i  to jest przyczyną, że zaczęli budować. A  zatem w  przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić. Zejdźmy więc i  pomieszajmy ich język, aby jeden nie rozumiał drugiego!”

W  ten sposób Pan rozproszył ich stamtąd po całej powierzchni ziemi, i  tak nie dokończyli budowy tego miasta. Dlatego to nazwano je Babel, tam bowiem Pan pomieszał mowę mieszkańców całej ziemi.*

Niegdyś, wiele milleniów temu, na długo zanim zapisano te słowa, przyroda miała jedną mowę i  materia wszędzie była jednakowa – piękna w  swej eleganckiej, rozżarzonej symetrii. Jednak w  ciągu eonów przekształciła się i  rozproszyła we Wszechświecie pod wieloma postaciami, konfundując tych, którzy żyją na zwyczajnej planecie krążącej wokół przeciętnej gwiazdy.

W  dziejach ludzkich poszukiwań racjonalnego wytłumaczenia świata zdarzały się okresy obfitujące w  przełomy, gdy postęp był szybki, a  uczeni pełni optymizmu. Kiedy indziej panował zupełny zamęt. Często okresy największego pomieszania, kryzysu intelektualnego i  całkowitego braku zrozumienia stanowiły zwiastuny nadchodzących przełomów, niosących oświecenie.

Przez ostatnich parę dekad panował wśród fizyków cząstek elementarnych taki dziwny stan zamętu intelektualnego, że porównanie do wieży Babel wydaje się być jak najbardziej na miejscu. Używając wielkich akceleratorów, fizycy poddawali drobiazgowej analizie cząstki i  procesy zachodzące we Wszechświecie. W  ostatnich latach do poszukiwań dołączyli astronomowie i  astrofizycy, spoglądający w  ogromne teleskopy i  przeszukujący niebiosa, by znaleźć szczątkowe iskry i  popioły pozostałe z  eksplozji, która, wedle ich przekonania, wydarzyła się 15 miliardów lat temu i  zwana jest Wielkim Wybuchem.

Obie te grupy naukowców dążą do osiągnięcia prostego, spójnego, wszechobejmującego modelu, który pozwoliłby na wyjaśnienie wszystkiego: struktury materii i  energii, zachowania oddziaływań w  warunkach tak różnych, jak najwcześniejsze chwile młodego Wszechświata, z  panującymi wtedy przeogromnymi temperaturami i  gęstością, i  stosunkowo zimny i  pusty świat jaki znamy dzisiaj. Podążaliśmy tym tropem gładko, może zbyt gładko, gdy natknęliśmy się na osobliwość – najwyraźniej nieprzyjazną siłę działającą we Wszechświecie. Na coś, co wydaje się wyzierać z  przestrzeni, w  której osadzone są nasze planety, gwiazdy i  galaktyki. Jest to coś, czego nie potrafimy jeszcze zidentyfikować i  co, można powiedzieć, znalazło się tu, by nas wypróbować i  pomieszać nam szyki. Czy zbliżyliśmy się do czegoś nadmiernie? Czy jest gdzieś ukryty jakiś nerwowy Czarnoksiężnik z  Krainy Oz, który niechlujnie fałszuje dane archeologiczne?

Chodzi o  to, czy fizycy się poddadzą, czy też, w  przeciwieństwie do nieszczęsnych Babilończyków, będziemy kontynuowali budowę wieży i, jak to ujął Einstein, „poznamy umysł Boga”.

A  Pan zstąpił z  nieba, by zobaczyć ten akcelerator, który zbudowali ludzie. I  rzekł: „Oto ludzie rozplątują to, com zaplątał”. I  Pan westchnął i  rzekł: „Zejdźmy więc i  dajmy im Boską Cząstkę, aby mogli zobaczyć, jak piękny jest Wszechświat, który uczyniłem”.