Stare fotografie. Ułamek sekundy historii utrwalony na kartoniku. W ciągu dziesięcioleci niszczeją bezpowrotnie, jest jednak pewien sposób na przywrócenie im dawnego wyglądu.
Odbitki wykonanej metodą tradycyjną nie da się naprawić. Jej dolną część stanowi podłoże kartonowe, górną warstwa światłoczuła. Na utrwalonej warstwie światłoczułej znajduje się obraz. Przetarcia, zagięcia, urwane fragmenty – nie da się ich naprawić, wyretuszować czy zamalować. Każda z takich starych odbitek jest jedyna i niepowtarzalna. Wykonana na materiałach o których nikt już prawie nie pamięta, każda inaczej pokryta patyną czasu. Czy da się je uratować? Oryginały można zabezpieczyć i zapewnić im bezpieczne przechowanie. Można je też zeskanować, naprawić za pomocą programu komputerowego i wykonać duplikat odbitki, zachowując to co tworzy niepowtarzalny charakter oryginału. Papier na którym wykonuje się odbitkę jest współczesny więc nie jest to idealna kopia, ale w dużym stopniu można zachować to, co stanowi o wyjątkowości oryginału. Na tym polega cyfrowa renowacja fotografii.
Zeskanowana fotografia to mapa bitowa, czyli obszar składający się z malutkich punkcików zwanych pikselami. Każdy piksel ma określoną jasność i kolor, sąsiadujące ze sobą grupy tworzą poszczególne drobne fragmenty z których składa się cała fotografia.
Teoretycznie jest to bardzo prosta sprawa. Wystarczy mieć program do obróbki zdjęć z narzędziem służącym do klonowania, czyli kopiowania fragmentów zdjęcia i wklejania ich w inne miejsce. Żeby naprawić fragment fotografii trzeba skopiować zdrowe grupy pikseli o pożądanej kolorystyce i jasności w miejsca uszkodzone.
Czasami, tak ja w poniższym przykładzie renowacji fotografii, konieczne jest kopiowanie fragmentów z innego zdjęcia. W tym przypadku odtworzenie munduru żołnierza było niemożliwe, na szczęście zachowała się fotografia przedstawiająca pradziadka w grupie innych żołnierzy jego jednostki.
Proste? I tak i nie. Sztuką jest takie dobieranie i kopiowanie pikseli, aby naprawione miejsce było nie do odróżnienia. Nie pomoże tu najnowsza wersja Photoshopa i wielki monitor, o wiele przydatniejsze jest wyczucie, dużo cierpliwości i wiele godzin pracy.
Powiększony obraz ujawnia swoje ukryte fragmenty. Słabo je widać gołym okiem, ale w dużym powiększeniu ujawnia się esencja form i kształtów, tworzących niepowtarzalny charakter fotografii. Faktury materiałów, ich kolory, cienie, kształty… Wszystko to należy zachować, naprawiając fragment po fragmencie. Sukces renowacji fotografii polega właśnie na zagłębieniu się w świat tych szczegółów, naprawieniu uszkodzeń, ale zachowaniu zdrowych miejsc fotografii takimi jakie są. Nagrodą za cierpliwość jest odnowiona fotografia ciesząca oko właściciela.
Krzysztof Filipek
fotorenowacja.pl