Czy istnieje coś takiego jak trans hipnotyczny?Czy badania naukowe potwierdzają odmienne stany świadomości podczas hipnozy?Czy można dokonywać zmian bez hipnozy?
Mój znajomy zajmuję się jest coachem i jedną z jego metod zmiany jest hipnoza. Twierdzi że wprowadza ludzi w trans przez np. coaching. Osoba będąc wtedy w transie, dokonuje skupienia się na tym, co sugeruje hipnotyzer.
Ciekawe jest to, że według badań laboratoryjnych psycholodzy mogą wywołać efekty kojarzone z hipnozą (np. halucynacje, czy brak wrażliwości na ból) bez przekonywania ludzi że są wprowadzani w trans. Wnioski jakie można wysnuć nie spodobają się mojemu znajomemu, bo wynika z nich, że hipnoza nie wprowadza ludzi w trans ani “odmienny stan świadomości” i coś takiego nie istnieje. Po eksperymencie w stan transu wierzyło 39 %, gdzie przed eksperymentem wierzyło 62%.
(por. McConkey, K. M. (1986). Opinions about hypnosis and self-hypnosis before and after hypnotic testing. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 34, 311–31).
Potwierdzają to także badania w których hipnoza jest tylko jedną z wielu metod zwiększenia podatności na sugestie. Podatność z kolei uwarunkowana jest oczekiwaniami, motywacją, przekonaniami. Nie wykazano w badaniach, że hipnoza wykazuję specyficzne oznaki fizjologiczne.
(por. Dixon, M., & Laurence, J-R. (1992). Two hundred years of hypnosis research: Questions resolved? Questions unanswered, [w:] E. Fromm & M. R. Nash (Eds.), Contemporary hypnosis research (pp. 34–68). New York: Guilford Press. oraz
por. Sarbin, T. R., & Slagle, R. W. (1979). Hypnosis and psychophysiological outcomes, [w:] E. Fromm & R. E. Shor (Eds.), Hypnosis: Developments in research and new perspectives (2nd ed., pp. 273–303). New York: Aldine. oraz
por. Wagstaff, G. F. (2008). Hypnosis and the law: Examining the stereotypes. Criminal Justice and Behavior, 35, 1277–1294.
Ponadto badania nad wpływem sugestii nad działaniem mózgu wskazują ze nie ma przesłanek, aby stwierdzić na istnienie odrębnego stanu hipnozy. Zanotowano zmiany obserwowane w mózgu podobne do innych jak np. relaks, zmęczenie, koncentracja.
(por. Hasegawa, H., & Jamieson, G. A. (2000). Conceptual issues in hypnosis research: Explanations, definitions, and the state/non-state debate. Contemporary Hypnosis, 19, 103–117.)
Dlaczego hipnotyzerzy uparcie twierdzą, że wprowadzają ludzi w trans, skoro on nie istnieje?
- Patrzcie, przecież on jest nagi! – zawołało jakieś małe dziecko.
- Boże, słuchajcie głosu niewiniątka – powiedział wtedy jego ojciec i w tłumie jeden zaczął szeptem powtarzać drugiemu to, co dziecko powiedziało.
- On jest nagi, małe dziecko powiedziało, że jest nagi:
- On jest nagi! – zawołał w końcu cały lud.
Cesarz zmieszał się, bo wydawało mu się, że jego poddani mają słuszność, ale pomyślał sobie: „Muszę wytrzymać do końca procesji”. I wyprostował się jeszcze dumniej, a dworzanie szli za nim, niosąc tren, którego wcale nie było.