Technologiczny rozwój obejmuje praktycznie wszystkie urządzenia wykorzystywane przez człowieka. Nie inaczej jest w branży oświetleniowej i urządzeń działających w technologii LED.
Oparte na tej technologii urządzenia stosunkowo od niedawna wykorzystują najnowsze źródło światła, czyli LED Chip on Board (COB).
Dioda LED to źródło światła oparte na diodach elektroluminescencyjnych. Jej działanie opiera się na zjawisku rekombinacji nośników ładunku. Takie zjawisko zachodzi w momencie, gdy elektrony przechodzą z wyższego poziomu energetycznego na niższy poziom, i zachowują swój „pęd”. Podczas „przejścia” energia elektronu zamieniona zostaje na kwant promieniowania elektromagnetycznego. Powstaje wtedy energia emitowana w postaci fotonów, dzięki czemu powstaje światło.
Diody LED mają proste konstrukcje. Oprócz lamp diodowych, służących do oświetlania, wykorzystywane są np. jako kontrolki w samochodowych tablicach rozdzielczych (zastępują miniaturowe żarówki).
Z uwagi na cokoły (np. E14) czy przyłącza igiełkowe diody LED można umieścić w oprawie żarówek 230 V. Dzięki przetwornicy impulsowej wytwarzane jest w nich niskie napięcie, które zasila diody.
W żarówkach opartych na technologii LED wykorzystywane są okrągłe diody klasyczne i montowane powierzchniowo: o szerszym kącie świecenia i zdecydowanie większej wydajności świetlnej. Zaliczamy do nich LED SMD i LED COB.
W związku z dynamicznym rozwojem technologii LED diody konkurują coraz śmielej z klasycznym oświetleniem. Ze względu na masową produkcję i dużą konkurencję na rynku obniżono ich ceny, dlatego stały się powszechniej dostępne dla „zwykłego” użytkownika. Klienci doceniają je przede wszystkim za dłuższą żywotność i niższe ceny zużycia energii elektrycznej. Doceniają także brak zawartości rtęci w żarówkach opartych na technologii LED oraz o wiele niższą emisję ciepła. Producenci przewidują, że wkrótce możliwe będzie wytwarzanie diod LED o strumieniu światła 1400 lm i niskim poborze mocy 7 W (w tradycyjnej żarówce 100 W strumień światła wynosi 1360 lm).
Najważniejsze cechy oświetlenia LED:
dłuższa trwałość od oświetlenia opartego na tradycyjnych żarówkach
szerszy zakres napięć roboczych
dłuższa sprawność/żywotność
o wiele mniejsze nagrzewanie
brak zależności temperatury barwowej światła
możliwość uzyskania dowolnego koloru bez użycia filtrów barwnych
niskie koszty eksploatacyjne
wyższa cena niż standardowa żarówka
Wśród wielu rodzajów diod LED Chip on Board czyli LED COB (dioda wielozłączowa) klasyfikuje się jako najnowocześniejsza, najbardziej efektywna i najszybciej rozwijająca się technologia. Dlaczego nazwa Chip On Board? Ponieważ chipy umieszczone są bezpośrednio na podłożu płytki drukowanej, które są już w zasadzie gotowe do użycia np. w oprawie oświetlenia.
Strumień światła LED COB jest niezwykle płynny i komfortowy, nie występuje w nim charakterystyczny dla źródeł światła LED opartych na układzie prostowniczym efekt pulsacji. Co niezwykle istotne w LED COB nie występuje efekt wielopunktowej emisji światła. Emitowane światło nie zawiera promieniowań UV i IR. Oszczędność energii dzięki tej technice oświetlenia można mierzyć dziewięciokrotnie. Praktycznie wyeliminowano z niej możliwość awarii, dzięki czemu zwiększono bezpieczeństwo pożarowe.
Technologia COB umożliwia wykonanie niezwykle płaskich modułów o szerokim kącie świecenia. Elementy mają ok. 2 mm, ich gęstość na cm2 to nawet do 70 diod, czyli na niewielkiej powierzchni modułu można uzyskać strumień światła o bardzo dużej gęstości (dla porównania dioda z wyprowadzeniami zawiera 4 diody na cm2 jednego modułu). Dzięki bliskości pojedynczych diod nie są one widoczne jako pojedyncze diody, ale jako jednolity, bardzo mocny strumień światła.
Ogólna specyfikacja LED COB:
napięcie zasilania od ~6V do ~38V
pobór mocy: 4 W- 120 W
strumień świetlny: od 350 LM do 10 tyś. LM
Główne zalety LED COB:
światło bez efektu pulsacji
brak efektu wielopunktowej emisji światła
znikoma awaryjność
odporność na wahania napięcia i prąd udarowy
bardzo niski pobór mocy
W klubach i nie tylko
Ze względu na parametry diod COB i ich wydajność znajdują one zastosowanie nie tylko jako oświetlenie elewacji, pomników czy wnętrza mieszkań. Producenci urządzeń oświetleniowych dedykowanych klubom, dyskotekom, scenom muzycznym czy generalnie całemu przemysłowi rozrywkowo - muzycznemu coraz śmielej i częściej wykorzystują diody LED COB jako źródło światła w urządzeniach. Zastosowanie diod COB wiąże się z korzyściami – szczególnie w reflektorach o dużej mocy - takimi jak lepsze rozpraszaniem ciepła, brak efektu pulsacji światła i niski pobór mocy urządzenia oświetleniowego. Dzięki bliskości poszczególnych małych diod LED na bardzo płaskim module obraz światła jest jednolity, nie można już dostrzec pojedynczych diod. Stąd zastosowanie ich w profesjonalnym oświetleniu scenicznym, segmencie High Power LED.
Artykuł powstał dzięki specjalistom z firmy Pro Lighting - Pro Sklep, oferującej produkty z zakresu technologii światła i dźwięku