„Mam nadzieję, że z tych paru tysięcy wyzwisk zawsze da się ułożyć wykwintną wiązankę”.
„Mam nadzieję, że z tych paru tysięcy wyzwisk zawsze da się ułożyć wykwintną wiązankę”.
Ludwik Stomma – Słownik polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych, Wydawn. Graf-Punkt 2000
O autorze:
Ludwik Stomma urodził się w 1950 roku. Antropolog kultury, etnolog, publicysta, wykładowca uniwersytecki w Polsce i we Francji. Wydał 14 książek, w tym 4 naukowe, dwie dla dzieci, a także historyczne i biograficzne. Od 1990 roku jest stałym felietonistą tygodnika „Polityka”. Publikuje także w innych pismach.
W 2000 roku odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy dziennikarskiej i publicystycznej. Mieszka we Francji.
O książce:
Ze wstępu: „Myślę…, że [ten słownik] będzie… cenną pomocą, kiedy postanowisz nareszcie powiedzieć bliźniemu prawdę w oczy, nie ograniczając się do paru zaklęć, które słychać codziennie pod każdym monopolowym”.
Aby nam to ułatwić autor przewertował kilkaset książek w poszukiwaniu haseł do tego słownika.
Między innymi były to: „Słownik argotyzmów” (gwar), „Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów” M. Grochowskiego, „Polski słownik pijacki „ J. Tuwima, „Słownik tajemniczych gwar przestępczych” K. Wstępniaka, „Marcowe gadanie” M. Głowińskiego, „Zakazane wyrazy. Słownik sprośności i wulgaryzmów” Urke Tufanki.
Szczególnie wdzięczny jest autorom, którzy ulubili soczyste słowa, takim jak: Marian Hemar, Stefan Kisielewski, Waldemar Łysiak ,Józef Piłsudski, Mikołaj Rej, Andrzej Stasiuk, Julian Tuwim, Jerzy Urban, Tadeusz Żeleński-Boy.
Czasami Stomma podaje nie tylko kto użył danego określenia ale i w stosunku do kogo, dzięki czemu ten słownik jest trochę plotkarski.
Każde hasło zawiera objaśnienie znaczenia, od czego pochodzi (np. koniokrad od koń+kraść), czasem autora inwektywy i źródło w jakim autor je znalazł.
A teraz parę haseł z wyjaśnieniem znaczenia:
CIELEŚNIK – rozpustnik
DYBIDZBAN – pijak
GAŃCA – malkontent, umniejszacz
OCHAB – prostak, cham prymityw
PŁYCIARZ – to nie fachowiec kładący płyty ale ignorant, dyletant
PYTEL – gaduła, nudziarz
„Był to gatunek najgorszy: pytel zawsze dowcipny. Horror!” (A. Jackiewicz)
SKUBANIEC – naciągacz, cwaniak
ŚWISTAK – utracjusz, rozrzutnik
Według Was co znaczą te słowa:
SAMCOŁOŻNIK, LODZIARKA, ŁAPOLIZ, MAŁODAWCA, MARUCHA, NAJMIMORDA, OBŁOJCA
Książka nie zawiera ilustracji, ale gdyby je umieszczono większość z nich przedstawiałaby panienki lekkich obyczajów i pijaków. Czyli dużo latarń, mostów, dworców i butelek.
Zapraszam do lektury, bo miejscami bardzo zabawną jest. Polecam.
