Organizacje pozarządowe realizują zadania publiczne z zakresu problematyki równościowej. Aby działania były efektywne, samorządy powinny włączyć się do współpracy...
Projekty równościowe są istotnym czynnikiem wprowadzającym zmiany w społecznościach lokalnych. Działania organizacji pozarządowych wspierające lub zapewniające zachowanie zasady równego traktowania są kluczowe we wdrażaniu nowego modelu polityki społecznej, biorąc pod uwagę zachodzące zmiany w życiu publicznym oraz potrzeby grup społecznych narażonych na dyskryminację, które z różnych względów były/są często nieuwzględniane w politykach lokalnych.
Przykładem projektu dotyczącego zachowania zasady równego traktowania jest „Wsparcie rozwoju polityki równościowej na Dolnym Śląsku” realizowany przez Fundację Grejpfrut. Za pomocą programu zawierającego szereg różnych działań popularyzowano ideę równości w regionie. Poprzez opracowanie bazy informacji o organizacjach pozarządowych z terenu Dolnego Śląska, które podejmują się inicjatyw na rzecz równości dostarczono samorządom katalog NGO specjalizujących się w problematyce równościowej (dzięki czemu jednostki samorządów terytorialnych mogą konsultować z Nimi zapisy polityk publicznych, włączyć Je w inicjatywy partnerskie lub pozyskać od Nich dane na temat problemu dyskryminacji w lokalnej społeczności). Bazę udostępniono na stronie Fundacji Grejpfrut oraz przekazano Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Dolnośląskiego.
Ponadto opracowano publikację, która sumuję wiedzę teoretyczną, naukową i praktyczną na temat polityki równości. W „Różni w życiu, równi w prawach. Równość w polityce lokalnej” zaproponowano działania równościowe, które jednostki samorządów terytorialnych powinny włączyć do realizowanych przez siebie polityk publicznych. Zaprezentowano również wyniki badań dotyczących analizowanej problematyki, przytoczono dobre praktyki oraz zalecenia rozwiązań równościowych na poziomie lokalnym, które mogą wesprzeć działania jednostek samorządowych w tym zakresie. Wydany tom ma na celu zwiększenie widoczność problematyki równościowej oraz podniesienie świadomość korzyści płynących dla społeczeństwa (w tym sektorów pozarządowego, prywatnego i publicznego) wynikających ze stosowania zasady równych szans. W ramach programu zorganizowano i przeprowadzono warsztaty dla liderów i liderek społeczności lokalnych na temat kompetencji językowych, które uwzględniają potrzeby grup narażonych na dyskryminacje w komunikowaniu publicznym. Z kolei w mediach społecznościowych w czasie trwania projektu zamieszczano informacje, infografiki i memy na temat równości.
W prowadzonych działaniach projektowych skupiono się na zalecaniu jednostkom samorządów terytorialnych uwzględnienia w formie programowej perspektywy równościowej w politykach publicznych, w programach współpracy z organizacjami pozarządowymi, a także zintensyfikowaniu tych działań. Mimo, że polityka równego traktowania uwzględnia szeroki katalog zadań w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji (w myśl ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania) zarówno dla władz publicznych (w tym jednostek samorządów terytorialnych), jak i organizacji pozarządowych, inicjatywy eliminujące nierówności z życia społeczności lokalnych są niewystarczające oraz niskobudżetowe.
Podkreślono także fakt, że podmioty trzeciego sektora często świadczą pomoc osobom narażonym na dyskryminację, dysponują unikalną znajomością problemów, z którymi borykają się grupy osób dyskryminowanych, ponadto znają konteksty lokalne – wiedza niezbędna do efektywnego przeciwdziałania nierównemu traktowaniu [1]. Organizacje pozarządowe mają w swojej ofercie narzędzia do wdrażania polityki równościowej, a także informacje na temat częstości zjawisk dyskryminacji na danym terenie oraz ich specyfiki, które są niezbędne do opracowania polityki publicznej.
W ustawie o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, jak i w Krajowym Programie Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2016, wskazano NGO jako partnera w realizacji zadań wchodzących w zakres polityki równościowej. Jednak w praktyce często okazuje się, że jednostki samorządów terytorialnych rzadko zawiązują partnerstwa w tym celu. Warto zaznaczyć, że znawcy tematu współpracy międzysektorowej opracowali różne modele współdziałania, które zapewniają osiągnięcie wysokich wyników po obu stronach porozumień. Uwzględniając dotychczasowy stan wiedzy na temat opracowanych zasad oraz poszerzając je każdorazowo o problematykę równościową, z powodzeniem pozwalają otrzymać podstawowe reguły pozwalające na rozwinięcie działań partnerskich w tym zakresie [2]. Czy sytuacja się zmieni w najbliższym czasie? Czas pokaże...
[1] Krajowy Program Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2016, s. 43.
[2] Zdybała, M. Wojdat, Współpraca jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych w zakresie tworzenia polityk publicznych [w:] Poradnik modelowej współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych, pod red. Ł. Waszaka, P. Masłowskiego, Warszawa 2012, s. 35.
Projekt Wsparcie rozwoju polityki równościowej na Dolnym Śląsku został wsparty finansowo przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego oraz Fundację Grejpfrut.
