JustPaste.it

Jak sekty zdobywają wyznawców

Kiedy słyszymy o potędze perswazji sekt, skłonni jesteśmy podejrzewać, że kryje się za nią jakiś rodzaj "prania mózgu", często stosowany wobec jeńców wojennych.

Kiedy słyszymy o potędze perswazji sekt, skłonni jesteśmy podejrzewać, że kryje się za nią jakiś rodzaj "prania mózgu", często stosowany wobec jeńców wojennych.

 

     Amerykańscy psychologowie A. Pratkanis i E. Aronson w swojej pracy "Age of propaganda: The everyday use and abuse of persuasion" wyjaśniają, że to pranie mózgu nie zawiera nic bardziej egzotycznego ani nieodpartego niż inne techniki perswazji, których stosowanie można stwierdzić w wielu grupach - nie tylko w jakiś zwykłych sektach. Wymieniają oni siedem sposobów perswazji sekt skutecznych pod warunkiem znalezienia osoby odpowiednio podatnej na sugestię.

     1. Przedstawiona zostaje nowa rzeczywistość społeczna. W tym celu sekta "filtruje" dla potencjalnego wyznawcy informacje na temat tego, co jest, a co nie jest akceptowalne. Ten przekaz zostaje "wbijany do głowy" przez powtarzanie i nagrody. Nowo nawrócony może zostać odcięty od innych osób (np. rodziny), które mogłyby podważyć przekaz.

     2. Stworzone zostaje poczucie identyfikacji, np. przez wyrzeczenie się własnej i przyjęcie szczególnych zwyczajów, diety i strojów, które utrudniają integrację z osobami spoza grupy.

     3. Pobudza się poczucie zobowiązania poprzez tworzenie dysonansu, a następnie oferowanie sposobu jego redukcji. Dobrze sprawdza się tu tzw. "technika stopy w drzwiach". Po podjęciu zobowiązania wyjściowego trudniej jest wycofać się, niż iść konsekwentnie dalej. Skuteczne jest także tworzenie okazji do redukcji poczucia winy.

     4. Wiarygodność i atrakcyjność przywódcy zyskuje się poprzez tworzenie mitów, np. o jego powiązaniach z Bogiem czy Jezusem.

     5. Potencjalny wyznawca może otrzymać zadanie posłannictwa wśród niewyznawców. Działa to jako forma autoperswazji.

     6. Odwraca się uwagę potencjalnego wyznawcy od wątpliwości co do doktryny sekty, np. poprzez rytuały i wyrzeczenia (np. jedzenia lub snu). Myśli niezgodne w kultem są piętnowane jako "podszept szatana".

     7. Tworzy się wizję "ziemi obiecanej" na rzecz której potencjalny wyznawca zapragnie pracować. Jest to podobne do tworzenia "faktoidów" przez niektóre media.

    Pratkanis i Aronson pokazują w swojej pracy psychologicznej, jak głęboko środki masowego przekazu przenikają życie człowieka oraz jak bardzo wpływają na jego tylko pozornie samodzielne decyzje. Z drugiej strony, demitologizują rolę mediów masowych w kulturze współczesnej, silnie rozdzielając perswazję, edukację i propagandę sensu stricto.