"Daleko odeszliśmy od braterstwa pierwszej "Solidarności"

Karol Modzelewski – Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca. Wydawn. Iskry 2

O autorze:

Karol Cyryl Modzelewski urodził się. 23 listopada 1937 w Moskwie. Ukończył historię na Uniwersytecie Warszawskim, mediewista, profesor nauk humanistycznych, działacz opozycji w okresie PRL, senator I kadencji; odznaczony Orderem Orła Białego (1998).

O książce:

„ Rachunek doświadczeń przedstawiony z osobistego punktu widzenia nosi w znacznej mierze autobiograficzny charakter. Od klasycznej autobiografii różni się on tym, że jest selektywny: uwzględnia tylko to, co w istotny sposób warunkuje moją działalność publiczną”.

Wszystko zaczęło się w Moskwie w okresie wielkich czystek, które dosięgły także członków rodziny autora.

Biologicznego ojca osadzono w łagrze, ojczyma poddawano torturom na Łubiance.

Mimo indoktrynacji w sowieckim domu dziecka i szkole autor nie polubił jedynie słusznego ustroju. Szczególnie gdy mając siedemnaście lat, już w Polsce, dowiedział się jak potraktowano jego krewnych.

Gwoździem do trumny okazał się pobyt autora we Włoszech gdzie przekonał się jak kolosalne są różnice w życiu politycznym obu krajów.

Następne lata i działania to konsekwencja tych doświadczeń. Modzelewski opisuje dokładnie zdarzenia w których brał udział. A pozostałe na podstawie dostępnych dokumentów.

Przeprowadza czytelnika przez kolejne etapy historii Polski z punktu widzenia obywatela, opozycjonisty, więźnia i historyka.

Wspomnienia zawierają momenty zabawne jak choćby wypowiedź doświadczonego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa, który wypuszczał go na wolność po odsiedzeniu pierwszego wyroku: „Ech, panie Modzelewski, taką konspirację to wziąć i o dupę potłuc”.

Autor opisuje życie w więzieniu i kilku współtowarzyszy niedoli, w tym Antka, który na czole miał wytatuowany napis: „W Polsce nie ma sprawiedliwości, panuje terror, fałsz i obłuda”.

Bardzo zaangażowany w czasie powstania NSZZ „Solidarność” wspomina ten czas wielkich nadziei na zmianę. A potem stan wojenny, który przetrącił w Polakach pragnienie samostanowienia o sobie i umiejętność solidarnego przeciwstawiania się złu.

Przykładem na to jest, dokładnie przez Modzelewskiego opisany i skrytykowany, plan Balcerowicza.

Rozdziały poświęcone osobistym przeżyciom przeplatane są rozważaniom na różne tematy jak równość, braterstwo, patriotyzm, rewolucja, sprawa żydowska.

To lektura dla czytelnika w każdym wieku. Pisana w gawędziarskim stylu, z dystansem, bez nacjonalizmu, fobii, nienawiści, czy rozgoryczenia – raczej ze smutkiem, że z trudem wywalczona wolność jest tak niedoskonała.

W ubiegłym roku otrzymała literacką Nagrodę Nike.

Książka zawiera indeks osób i zdjęcia od dzieciństwa do czasów najnowszych.