Jerzy Przystawa jako pierwszy, już w 1992 roku, zauważył, że obowiązująca ordynacja wyborcza to wada ustrojowa, która wypacza funkcjonowanie polskiej demokracji.

Historia ruchu na rzecz wprowadzenia Jednomandatowych Okręgów Wyborczych JOW

Wszystko zaczęło się we Wrocławiu, 28 stycznia 1993 r. za sprawą  

śp. profesora Jerzego Przystawy

Inicjatorem Ruchu Obywatelskiego na rzecz JOW był śp. profesor Jerzy Przystawa,
fizyk z Uniwersytetu Wrocławskiego. Wsparli go inni reprezentanci środowiska naukowego.

W marcu 1993 grupa 39 radnych wrocławskich skierowała do posłów i senatorów RP apel
o wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych. Animatorzy tego przedsięwzięcia
byli zaniepokojeni złym funkcjonowaniem państwa polskiego i niewydolnością jego instytucji.

W ich ocenie przyczyną tej słabości jest oparcie wyborów parlamentarnych
na proporcjonalnej formule wyborczej upartyjniającej całokształt życia politycznego
w Polsce.

Za punkt wyjścia naprawy państwa uznano wprowadzenie w wyborach do Sejmu
RP ordynacji większościowej realizowanej w jednomandatowych okręgach wyborczych
na wzór brytyjski.

Organizację Ruchu oparli na wzorze włoskiego ruchu „Maggioritario”, jako platformy różnorodnych

grup obywatelskich złączonych myślą wprowadzenia we Włoszech ordynacji większościowej.

Było to o tyle niezwykłe, że w tamtym okresie problematyka systemów wyborczych była poruszana

tylko przez jednostki – temat ten właściwie nie istniał w powszechnej świadomości

i ani społeczeństwo, ani klasa polityczna nie miały wystarczającej wiedzy na temat
funkcjonowania nowoczesnych demokracji

Początek działalności Ruchu to czas osobistego docierania profesora Jerzego Przystawy do
różnych środowisk społecznych, które wsparły ideę zmiany systemu wyborczego w Polsce.
Zainicjowano podjęcie debaty parlamentarnej nad projektem ordynacji wyborczej opracowanej
przez Ruch.

Udało się pozyskać własną bazę społeczną w postaci poparcia kilkudziesięciu
samorządów lokalnych. Dano temu wyraz organizując serię Ogólnopolskich Konferencji
Samorządowych obradujących pod hasłem „Poseł z każdego powiatu”. Impulsem
wzmacniającym presję środowisk samorządowych w sprawie wprowadzenia JOW stały
się bezpośrednie wybory prezydentów, burmistrzów i wójtów przeprowadzone w 2002 r.
Ich zwycięzcami byli w większości kandydaci niezależni.

Nowo wybrani liderzy lokalnych społeczności silnie wsparli działania Ruchu,
a setki wójtów, burmistrzów i prezydentów miast stało się też Honorowymi Patronami
Ruchu JOW.
Z czasem działania trafiały do coraz większej ilości osób, ze szczególnym uwzględnieniem
środowiska akademickiego. Uzyskaliśmy wsparcie mediów ogólnopolskich („Rzeczpospolita”,
„Wprost”) oraz mediów lokalnych. Odbiciem narastania społecznej presji w kierunku zmiany systemu

wyborczego były m.in. dwa apele zamieszczone na łamach „Rzeczpospolitej” w latach 2003 – 2004 r.,

w których kilkuset intelektualistów wezwało klasę polityczną w Polsce do wprowadzenia nowej ordynacji.

Ważną formą mobilizowania opinii publicznej stała się również organizacja demonstracji politycznych
pod hasłem „Marsz na Warszawę!”.

Wykorzystując szybką polityzację kwestii
zmiany systemu wyborczego, Ruch zainicjował
akcję referendalną.

W 2004 r. powstaje sieć
komitetów, a ich celem jest zorganizowanie i przeprowadzenie ogólnopolskiego referendum
w sprawie wprowadzenia JOW.

Ruch
przerwał działanie w tym kierunku ze względu na podjęcie porównywalnej inicjatywy przez
Platformę Obywatelską, która w krótkim czasie zebrała ponad 700 tysięcy podpisów w tej
sprawie. Niestety, historia pokazała, że PO nie potraktowała obywateli i swoich wyborców
poważnie.

Mimo to, cały czas rośnie liczba zorganizowanych konferencji, debat i szkoleń oraz happeningów
i akcji ulicznych. Liczba samych konferencji dochodzi do 100, publikowany jest Biuletyn Ruchu JOW.

W kwietniu 2007 r. Zarząd Krajowy Niezależnego Zrzeszenia Studentów poparł wprowadzenie JOW-ów w wyborach parlamentarnych i samorządowych.

Cały czas w działania Ruchu JOW aktywnie angażuje się też Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy.

W 2012 r. postulat JOW popiera publicznie Paweł Kukiz, inicjując razem z Biurem Krajowym
Ruchu JOW we Wrocławiu akcję zmieleni.pl, odwołującą się do faktu „zmielenia” przez Platformę
Obywatelską setek tysięcy podpisów obywateli pod wnioskiem o referendum między
innymi w sprawie zmiany systemu wyborczego. Akcja pobudziła aktywność polityczną
Polaków, poparło ją ponad 120 tys. osób. W jej ramach odbywają się dziesiątki debat, konferencji
i happeningów promujących zmianę systemu wyborczego, które znajdują odbicie
w przekazie medialnym i w reakcji opinii publicznej. Świadomość problemu systemu wyborczego
w Polsce cały czas rośnie.