JustPaste.it

Herodot naszych czasów

Książka "Życie jest z przenikania. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego.

Książka "Życie jest z przenikania. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego.

 

Wydana przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 2008 roku, to bardzo dobra propozycja dla tych, którzy chcą spojrzeć całościowo na twórczość mistrza reportażu.

To swoiste kompendium, z którego dowiadujemy się nie tylko o tym, jakim człowiekiem był Kapuściński, wielki „guru” w zawodzie dziennikarskim, niedościgniony wzór i ceniony autorytet. Kontemplujemy z autorami poszczególnych esejów również jego relacje z ludźmi, czy zastanym porządkiem tego świata. Co ważne – każdy z autorów esejów zawartych w książce prezentuje Kapuścińskiego z zupełnie innej, ważnej dla siebie perspektywy.

W słowie wstępnym Bogusław Wróblewski, który zebrał szkice  i opracował całość, pisze, że „książka jest próbą przybliżenia głównych rysów sylwetki intelektualnej Ryszarda Kapuścińskiego”. Wróblewski uważa, że był to jeden z najwybitniejszych umysłów przełomu tysiącleci.

Prof. Wiktor Pepliński z Uniwersytetu Gdańskiego zachwalając całą twórczość wielkiego mistrza, odnosi się do niego przede wszystkim w kontekście gdańskim. Kapuściński w pamiętnym  sierpniu 1980 roku wszedł w klimat Stoczni Gdańskiej, aby zaprezentować świadectwo prawdy o tych wydarzeniach. Była to misja, którą spełniał wraz z grupą dziennikarzy. To właśnie tu na Wybrzeżu rozpoczęła się walka o zachowanie czystości i jasności języka polskiego. Zaczęła się nowa lekcja zatytułowana: demokracja. A obecni w stoczni reporterzy uwierzyli, że dziennikarstwo jest powołaniem społecznym.

Bycie w centrum gorących wydarzeń okazało się najważniejsze w życiu Kapuścińskiego. Z wykształcenia historyk, nie chciał uprawiać historii w sposób akademicki. Pragnął wiedzieć, jak tworzy się historia. Zamierzał w niej uczestniczyć, kreować ją na swój sposób. Dzięki wszędobylskiej obecności tam, gdzie coś się działo, potrafił gruntownie i z dbałością o szczegóły opisywać to, w czym brał udział. Jak sam pisał, nie lubił jednocześnie oficjalnych szlaków i wielkiego, urzędowego przepychu. Bohaterami jego reportaży są przede wszystkim zwykli ludzie, uwikłani w wydarzenia o wymiarze historycznym.

„Jest obecnie jedynym z najbardziej rozpoznawalnych i darzonych szacunkiem autorów polskich na świecie. Jego twórczość jest wielowątkowa i wielowarstwowa, można jednak odnaleźć w niej problemy, wokół których koncentrują się jego zainteresowania. Pisząc o innych światach, pisał po polsku, po polsku był odczytywany” – przekonuje prof. Wiktor Pepliński. I dodaje: „Kapuściński był znakomitym znawcą systemu komunikacji masowej, jego uwarunkowań społecznych, prawnych i politycznych.” I dalej: „Kapuściński, nie przestając być dziennikarzem, stał się pisarzem. Pisanie stało się jego życiem.” Uniwersalizm jego twórczości polegał m.in. na ogarnianiu zmian, które zachodzą we współczesnym świecie w sposób globalny.

Uhonorowany został ponad trzydziestoma prestiżowymi nagrodami. Aż siedem uniwersytetów z różnych stron świata, w tym Uniwersytet Gdański (w 2004 roku), nadały mu tytuł Doktora Honoris Causa.
O wielkiej, światowej popularności książek Ryszarda Kapuścińskiego świadczą liczne tłumaczenia. I tak na przykład “Cesarz”, który został ogłoszony książką roku 1983 przez „Sunday Times” doczekał się 21 tłumaczeń, “Imperium” - 19, a “Heban” -  17.  Kapuściński otrzymał też nagrodę Creole przyznaną przez Uniwersytet w Bolonii za całokształt twórczości (w 2000 roku) i nagrodę Księcia Asturii (w 2003 roku.).

Dr Małgorzata Czermińska z Uniwersytetu Gdańskiego zajmuje się w swoim szkicu zatytułowanym „Głosy rodziny człowieczej, czyli o sztuce pisarskiej Ryszarda Kapuścińskiego” filozofią stylu pisarskiego bohatera. Analizuje w szczegółowy sposób zastosowane w tekstach środki stylistyczne oraz formy ekspresji. Pokazuje inteligentną grę toczona między językiem polskim i mową potoczną. Zauważa, że ten znakomity reportażysta upodobał sobie używanie motta dla zaakcentowania wartości dzieła. Te motta dialogują z jego tekstem. To mikroantologie, które Kapuściński zastosował w każdym swoim reportażu.

W szkicu poświęconym filozofii człowieka i filozofii kultury Ryszarda Kapuścińskiego prof. Bohdan Dziemidok, także z Uniwersytetu Gdańskiego, określa go mianem najwybitniejszego polskiego współczesnego pisarza. A obok Stanisława Lema, najbardziej znanym na całym świecie. Kapuściński umiał dostrzegać problemy i formułować je w pytaniach. Był bacznym obserwatorem świata. Całym swoim życiem zasłużył sobie na miano Herodota naszych czasów.