Tak zwane „ósemki” albo zęby mądrości, to nic innego jak trzecie zęby trzonowe, które wyrastają człowiekowi pomiędzy 17. a 25. rokiem życia, kiedy osiąga on fizyczną dojrzałość.
Niektórzy w ogóle nie mają ich kompletu, a u innych sprawiają one wiele trudności. Między innymi może dojść do zatrzymania ósemek. Co to oznacza dla pacjenta?
Ząb zatrzymany
Pojęcie zęba zatrzymanego wiąże się nierozerwalnie ze stomatologią. Ząb zatrzymany jest prawidłowo wykształcony pod względem anatomicznym, ale nie przebił się przez dziąsło - tkwi w kości szczęki lub żuchwy. Wyróżnia się przy tym zęby zatrzymane częściowo, w przypadku których tylko fragment korony zęba pokryty jest błoną śluzową dziąsła lub korona jest widoczna fragmentarycznie w jamie ustnej, oraz zęby zatrzymane całkowicie, niewidoczne w jamie ustnej, w całości otoczone przez kość.
Nie tylko zęby mądrości, czyli trzecie trzonowce, mogą ulec zatrzymaniu. Podobny kłopot dotyczy kłów górnych, dolnych przedtrzonowców, a czasami również centralnych siekaczy.
Jeśli u pacjenta na podstawie zdjęcia rentgenowskiego lub tomografii komputerowej, stomatolog zdiagnozuje częściowe lub całkowite zatrzymanie zęba, będzie on musiał poddać się operacji z zakresu chirurgii stomatologicznej. Mowa tu o chirurgicznym wycięciu zęba z kości.
Najczęściej stomatolodzy mają do czynienia z zatrzymaniem się dolnych ósemek, dla których brakuje miejsca w łuku zębowym. Doprowadza to do wielu zmian patologicznych w obrębie innych zębów, dlatego konieczne jest usunięcie zębów zatrzymanych. Leczniczym wskazaniem do chirurgicznej operacji usunięcia są:
- neuralgia - silne bóle odczuwalne przez pacjenta,
- zaawansowana próchnica,
- nawracające stany zapalne,
- ropnie,
- torbiele zawiązkowe.
Zatrzymany ząb mądrości może zacząć uciskać na inne zęby, co prowadzi do stłoczenia zębów siecznych, powstawania trudnych w leczeniu ubytków próchnicowych, bolesnych, patologicznych kieszeni kostnych, a także poważnych dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych.
Przygotowanie do zabiegu
Żaden stomatolog zajmujący się chirurgią stomatologiczną, nie podejmie się operacji wycięcia zatrzymanych „ósemek”, bez diagnostyki. Konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, na podstawie której można zobaczyć obraz zatrzymanego zęba i sprawdzić, jak jest on położony. Lekarz planuje zabieg korzystając z wyników diagnostyki CBCT. Wykonywany jest on w warunkach sali operacyjnej, w znieczuleniu miejscowym lub w narkozie, tj. w znieczuleniu ogólnym. Lekarz stosuje pełne jałowe obłożenie, aby nie dopuścić do powstania żadnych powikłań.
Przebieg operacji
Usunięcie zatrzymanej ósemki przeprowadzane jest przez chirurga stomatologa, czyli specjalistę z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej. Nie jest to zabieg prosty, rutynowy - niesie za sobą ryzyko powstania nieprzewidywanych okoliczności. Powikłaniami pozabiegowymi, z jakimi należy się liczyć, są:
- powstanie suchego zębodołu,
- porażenie nerwu językowego,
- porażenie nerwu zębodołowego dolnego,
- zapalenie okolicznych przestrzeni okołoszczękowych,
- otworzenie się przetoki przynosowej.
Po wycięciu zęba przez chirurga stomatologa pole operacyjne zszywa się i nakładany jest na nie opatrunek uciskowy. Warto zastosować także chłodzące kompresy. W niektórych przypadkach przy ciężkim przebiegu operacji, lekarz może zadecydować o włączeniu antybiotykoterapii. W okresie dochodzenia do zdrowia zaleca się stosowanie miękkiej diety, płynnej lub półpłynnej. Pacjent może odczuwać przez kilka dni ból i być opuchnięty. Konieczne jest rygorystyczne przestrzeganie prawidłowej higieny jamy ustnej, aby nie doszło do zakażenia rany. Lekarz przepisuje płukanki przeciwzapalne i specjalną szczoteczkę do zębów pozabiegową.