Czym jest transport nienormatywny, czyli specjalistyczny transport bardzo dużych ładunków?
Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie dzisiejszego świata bez maszyn, jakimi są samochody. To dzięki nim codziennie ludzie i towary przemieszczają się z miejsca na miejsce. Czy jednak możemy przetransportować wszystko? Na to pytanie trudno o jednoznaczną odpowiedź. Bezpiecznie będzie więc powiedzieć, że obecnie ludzie są w stanie przetransportować prawie wszystko.
Czy można przetransportować każdy ładunek?
Transportem tego, co wydaje się trudne do przetransportowania, zajmuje się transport nienormatywny. Do tej szczególnej gałęzi transportu stosuje się najmocniejsze samochody ciężarowe, które są wstanie, pociągnąć za sobą najcięższe ładunki.
Pojazdy służące do transportu nienormatywnego bez ładunku, jak i z nim, wywierają na drogę większy nacisk, niż jest dopuszczalny lub, którego wymiary oraz całkowita masa (z ładunkiem lub bez) jest większa od tej ustalonej w przepisach o drogach publicznych.
Zajmowanie się transportem nienormatywnym wymaga więc nie tylko specjalistycznego sprzętu, ale także specjalnych zezwoleń.
W Polsce wyróżnia się aż siedem kategorii zezwoleń związanych z transportem ponadgabarytowym. Posiadając jednak pozwolenie wyższej kategorii, mamy wszystkie uprawnienia, które są potrzebne do transportu ładunków zaliczanych do kategorii niższej.
Specyfika pojazdów do transportu ponanormatywnego w Polsce
W Polsce maksymalne wymiary zestawu pojazdów służących do transportu ponadgabarytowego to:
16,5 m długości dla samochodu ciężarowego z naczepą
2,55 m szerokości
4 m wysokości
40 t całkowitej masy
Możliwy jest również transport nienormatywny większych ładunków, ale potrzebny jest wtedy specjalny pilotaż ze strony policji lub wojska.
Co można nimi transportować?
Przykłady zastosowania transportu nienormatywnego:
- transport maszyn rolniczych, budowlanych, przemysłowych
- transport części konstrukcji
- transport innych ponadgabarytowych maszyn i urządzeń
- transport budynków lub części budynków
- transport wielu innych rzeczy o niestandardowych wymiarach oraz wadze
Zezwolenia według kategorii:
- Pierwsza kategoria
Pierwsza kategoria zezwolenia, przewidziana jest dla pojazdów, których masa całkowita oraz rozmiary nie przekraczają tych dopuszczalnych w normalnym ruchu drogowym. Nacisk osi nie może być jednak większy niż 11,5 tony. Pozwolenie to wydaje zarządca drogi, po której pojazd będzie się poruszać.
- Druga kategoria
W przypadku tego zezwolenia, pojazd lub zespół pojazdów nie powinien przekraczać dopuszczalnej masy oraz długości i wysokości. Jego szerokość natomiast nie powinna przekraczać 3,5 metra. Pojazd z ładunkiem, nie może tez przekraczać dopuszczalnych dla danej drogi nacisków osi. Wydawane jest do poruszania się po drogach publicznych, z wyłączeniem dróg ekspresowych oraz autostrad.
- Trzecia kategoria
Tego typu zezwolenie obejmuje pojazdy, które spełniają następujące kryteria:
- szerokość nie przekracza 3,2 m
- długość nie przekracza 15 metrów w przypadku pojedynczego pojazdu
- długość nie przekracza 23 metrów w przypadku zespołu pojazdów
- wysokość nie przekracza 4,3 metra
- nie jest przekroczony maksymalny nacisk osi na danej drodze
- Czwarta kategoria
Ta kategoria jest bardzo podobna do poprzedniej. Różni się jedynie dopuszczalną szerokością pojazdu, która w tym wypadku nie może przekraczać 3,4 tony. Można też stosować w niej zespoły pojazdów o skrętnych osiach, których maksymalna długość nie przekracza 30 metrów.
- Piąta kategoria
Uprawnienia analogiczne jak w przypadku kategorii czwartej, powiększone o możliwość poruszania się pojazdami o masie rzeczywistej do 60 ton.
- Szósta kategoria
Wszystko, o czym mówi kategoria piąta, jednak pojazdy nie mogą przekraczać 4 metrów szerokości na drogach dwujezdniowych takich jak np. drogi ekspresowe czy autostrady.
- Siódma kategoria
Zezwolenie wydawane jest w przypadku bardzo dużych ładunków, które są jednocześnie niepodzielne. Żeby je otrzymać, trzeba ustalić taką trasę, która nie będzie zagrażała bezpieczeństwu innym uczestnikom ruchu drogowego. Często potrzebne jest również zapewnienie odpowiedniego pilotażu.