Wysokość zasiłku pogrzebowego z ZUS/KRUS, komu i na jakich warunkach przysługuje.
Zasiłek pogrzebowy
Jeżeli interesuje cię wysokość zasiłku pogrzebowego w roku 2017 oraz chcesz wiedzieć jakie warunki należy spełnić, aby go otrzymać. Czy na wsparcie ZUS/KRUS mogą liczyć jedynie członkowie rodziny, a może również bliscy niespokrewnieni lub rodzina? Czy w wypadku, gdy transportowaliśmy zwłoki z zagranicy do Polski również przysługuje Nam zasiłek pogrzebowy. Jakie dokumenty będą niezbędne w ZUS, a jakie w KRUS? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na najważniejsze pytania związane z danym świadczeniem.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci osoby, która:
- była członkiem rodziny osoby ubezpieczonej, bądź osoby pobierającej świadczenia emerytalne lub rentowe
- pobierała świadczenia emerytalne lub rentowe
- podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu lub rentownemu (w konsekwencji prowadzenia działalności gospodarczej, umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)
- w dniu śmierci nie pobierała emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania
- pobierała zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek macierzyński po ustaniu ubezpieczenia
- UWAGA! senacka komisja praw człowieka, praworządności i petycji niedawno zaakceptowała propozycję dopisania do listy osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego rodziców martwo urodzonych dzieci, których płci nie da się ustalić
Postępowanie w wypadku martwo narodzonych dzieci
Rodzice muszą przedstawić w ZUS/KRUS odpis aktu urodzenia, na którym będzie adnotacja, że dziecko urodziło się martwe. Żeby sporządzić taki akt urodzenia, konieczne jest podane płci dziecka. Płeć można ustalić za pomocą badań genetycznych, które są jednak drogie i nierefundowane (nie jest to świadczenie medyczne).
Komu zostanie wypłacony zasiłek
W przypadku, gdy to członek rodziny opłacił organizację pogrzebu oraz transport zwłok lub prochów z zagranicy do Polski. Przysługuje tej osobie wówczas pełna kwota zasiłku pogrzebowego w wysokości 4000 zł. Jeżeli za pogrzeb zapłaciła inna osoba niespokrewniona lub podmiot (np. pracodawca, gmina, dom pomocy społecznej itp.), wówczas zasiłek wypłacany jest w wysokości udokumentowanych poniesionych kosztów, nie więcej jednak niż 4000 zł. Natomiast koszty pogrzebu poniesione przez więcej niż jedną osobę lub podmioty ulegają natomiast podziałowi pomiędzy te osoby/podmioty proporcjonalnie do poniesionych przez nie kosztów. Natomiast, gdy pogrzeb odbył się na koszt państwa lub organizacji publicznej, bądź społecznej, a członek rodziny też poniósł część jego kosztów, przysługuje mu zasiłek w wysokości 4000 zł.
Odrębnymi przepisami uregulowane są jedynie zasiłki pogrzebowe osób wykonujących zawody takie jak: policjant, żołnierz, czy strażak. Wysokość i zasady przyznawania zasiłku w tych przypadkach mogą się różnić.
Zasiłek nie jest traktowany jako dochód, dlatego nie musimy się z niego rozliczać w zeznaniu rocznym PIT i odprowadzać od niego podatku.
Kiedy tracimy prawo do zasiłku
Prawo do zasiłku wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznacie w okresie 12 miesięcy od daty śmierci osoby, za którą zasiłek przysługuje. Co jeśli zgłoszenie wniosku było niemożliwe z powodu:
- późniejsze odnalezienie zwłok
- utrudniona identyfikacja zmarłego
- innych przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej do otrzymania świadczenia
W takich przypadkach prawo do otrzymania zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od daty pogrzebu.
Gdy ciało nie zostało odnalezione również przysługuje nam wypłata zasiłku pogrzebowego, jeśli ceremonia się odbyła.
Pojęciem „pochówku” posługuje się ustawa o cmentarzach, zaś ustawa o emeryturach i rentach z FUS w dziale pt. „Zasiłek pogrzebowy” używa terminu „koszty pogrzebu”. Brak faktycznego pochówku nie jest przeszkodą w jego wypłacie (sygn. akt VII Ua 62/15).
Gdy postanowieniem sądu osoba uznana jest za zmarłą możemy wyprawić pogrzeb bez zwłok. Należy wtedy zbierać wszystkie rachunki np. za kwiaty, ceremonię w kościele, stypę. Ustawa o emeryturach i rentach posługuje się pojęciem zasiłku pogrzebowego, a nie zasiłku z tytułu pochówku. Nie chodzi jedynie o złożenie ciała do grobu, ale tez o wyprawienie ceremonii. Za pomnik lub tablice na symbolicznym grobie należy się również zwrot wydatków.
Według ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych zwłoki mogą być złożone w grobie ziemnym murowanym katakumbach lub zatopione w morzu.
Rodzina wg ZUS
- wdowa lub wdowiec
- rodzice (macocha, ojczym, rodzice adopcyjni)
- dzieci własne, drugiego małżonka, adoptowane oraz umieszczone w rodzinie zastępeczej
- dzieci przyjęte na utrzymanie i wychowanie przed osiągnięciem pełnoletności
- rodzeństwo
- dziadkowie
- wnuki
- osoby, nad którymi została ustanowiona piecza prawna
Osoby trzecie mogące starać się o zasiłek pogrzebowy:
- sąsiedzi zmarłego
- dom pomocy społecznej (w przypadkach, gdy pensjonariusz był osobą samotną lub porzuconą przez członków rodziny)
- gmina
- skarb państwa
- pracodawca
- związek wyznaniowy
- organizacja kobatancka
- areszt śledczy
Jakie dokumenty należy złożyć w ZUS
Powinniśmy dostarczyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:
- wypełniony wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego: ZUS Z-12 (dostępny w każdej placówce ZUS)
- skrócony odpis aktu zgonu lub odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe
- oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku, powinniśmy posiadać ich kopie potwierdzone przez bank
- faktura VAT wystawiona za usługę przewozu zwłok
- dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo wnioskodawcy z osobą zmarłą, jeżeli ubiegamy się o zasiłek za śmierć członka rodziny, który nie był objęty ubezpieczeniem rentowym, najlepiej odpisy aktów urodzenia, stanu cywilnego lub dowód osobisty
- zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu rentownemu
- zaświadczenie, że zmarły był objęty ubezpieczeniem społecznym (np. odcinek renty lub emerytury)Wszystkie dokumenty składamy w jednostce ZUS właściwej dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o zasiłek. Ważne! Osoba, która składa wniosek, powinna mieć ze sobą dokument ze zdjęciem.
Jakie dokumenty należy złożyć w KRUS
W przypadku ubezpieczenia społecznego dla rolników obowiązują analogicznie te same zasady co w ZUS. Z tym, że w KRUS składamy wniosek o zasiłek KRUS SR-26 , należy go złożyć we właściwym oddziale regionalnym KRUS.
Co w wypadku, gdy zmarły i rodzina to osoby bez pracy i prawa do zasiłku?
Składamy wnioski, natomiast urząd sprawdzi faktyczną sytuację finansową rodziny zmarłego. ZUS musi mieć pewność, że nikogo nie było stać na wyprawienie choćby skromnego pochówku. Nie bójmy się odwołań oraz drogi sądowej, często decyzja o nieprzyznaniu świadczenia jest niesłuszna.
Wypłata zasiłku
Zasiłek powinien być wypłacony niezwłocznie, najpóźniej w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku i dokonania stosownych ustaleń. W wypadku odmowy wypłaty zasiłku, powinniśmy otrzymać stosowną decyzję, najpóźniej 30 dni od dnia wyjaśnienia okoliczności niezbędnej do odmowy prawa do zasiłku pogrzebowego. Od odmownej decyzji przysługuje Nam prawo odwołania się do Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia tej decyzji.
Źródła i podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.)