Asertywne zachowania – to częsty problem, o który pytają kadrowcy szukający szkoleń dla swojej kadry. Czym jest ta osławiona asertywność?
- Asertywność to filozofia działania – opisuje Rafał Szczepanik z Fundacji Training Projects, która organizuje od blisko dekady szkolenia biznesowe – Ta postawa oznacza że mamy pozytywną samoocenę siebie i innych. Wiąże się z autentycznością postawy, uczciwością wobec siebie i otoczenia.
Asertywne zachowanie i postępowanie charakteryzuje się osobistym potencjałem do podtrzymywania i bronienia nawet trudnych czy kontrowersyjnych opinii w grzeczny ale stanowczy sposób, z respektowaniem prawa do wyrażania opinii przez inne osoby, których zdanie może być odmienne.
Interpersonalnie poprawne zachowanie to takie, w którym szanujemy i dobrze oceniamy siebie – uwzględniając własne potrzeby w interakcjach z otoczeniem, jak również oczekiwania innych. Mowa tu o potrzebach psychologicznych, np.: satysfakcja z kontaktu w otoczeniu czy otwartą komunikację. Asertywność – oczywiście istnieje tylko w związku ze swoją stabilną i satysfakcjonującą samooceną.
Kluczowe metody relacji asertywnych, które coachowie prezentują na treningach interpersonalnych to:
• Masz prawo do przedstawiania komuś swoich próśb – dopóki uznajesz, że osoba ta ma prawo do odmowy.
• Istnieją takie sytuację między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania i wyjaśnienia problemu z drugą osobą.
• Mów o konkretnym zachowaniu a nie o osobie: np. spóźniłeś się …a nie: jesteś spóźnialski
• Rozmawiając o kwestiach spornych stosuj tzw. zasady harwardzkie w negocjowaniu porozumienia: oddziel człowieka od problemu (mów o konkretnej sprawie zamiast krytykować osobę); mów o interesach a nie o stanowiskach (interesy – to inaczej potrzeby, rozmawiaj o potrzebach własnych oraz drugiej strony).
W asertywnym rozwiązywaniu problematycznych interakcji międzyludzkich psychologowie zalecają poniższe metody, które można stosować równie skutecznie równolegle jak i niezależnie od siebie:
• Procedura Pameli Buttler: to wieloetapowe eskalowanie wpływu, gdy poprzez dołączanie następnego i następnego postępowania (gdy poprzednie nie działa) w celu wyegzekwowania własnych praw: 1. Powiedz o konkretnej sytuacji, 2. Zapowiedz wyprzedzająco konsekwencje, 3. Jasno wypowiedz słowami uczucia, np. złość, odwołaj się do „zaplecza”, np. powołaj się na zapisaną w firmowych kodeksach regułę, prawo itp. 5. Zagroź karą 6. Zrealizuj zapowiedzianą sankcję.
• Zdarta płyta: powtórz wielokrotnie swoje stanowisko, konsekwentnie tymi samymi słowami - w odpowiedzi na naciski drugiej strony, bardzo ważne jest twarde ale jednocześnie łagodne kilkukrotne powielenie swojego osobistego stanowiska. Odmawiając: powiedz nie, zdefiniuj to, czego odmawiasz, daj precyzyjne uzasadnienie, zastosuj „zdartą płytę”.
• Sondowanie: w czasie negatywnej oceny, z którą się spotkasz delikatnie zażądaj opartej na faktach rozmowy o oceny: co w ocenie drugiej strony było źle?, … co miało być zrealizowane…?, dlaczego uważasz, że to nie jest nic warte…? Itp.
• FUO – Przedstaw Fakty, Ustosunkuj się do nich, wyraź swoje Oczekiwania
- Niestety warto sobie zdać sprawę, że asertywnej postawy nie da się tak po prostu wyuczyć się na dwudniowym treningu – mówi Anna Niemczyk, która zajęcia z asertywności prowadzi już od piętnastu lat. – Zmiana starych nawyków to długi proces. Prawdę mówiąc to nie najtańsze przecież szkolenie można zastąpić książką za pięćdziesiąt złotych. Niewspółmiernie bardziej priorytetowa jest determinacja i regularność w ćwiczeniu stosowania nowych zachowań asertywnych.