Dowody w sądzie...
W zasadzie we wszystkich sprawach sądowych trzeba przedstawić dowody, które potwierdzą nasze rację. Dowodami będą m.in. zeznania stron (uczestnicy postępowania) oraz świadków, a także różnego rodzaju dokumenty, zarówno urzędowe jak i prywatne, nagrania, zdjęcia, SMS-y czy e-maile.
Uwaga! Dowody w sprawie można składać przez rozprawą - np. dołączyć je do pozwu. Masz prawo wnioskować w piśmie procesowym o przeprowadzenie danego dowodu - np. wykonanie testu DNA w sprawach o ustalenie ojcostwa. Wnioski dowodowe można też składać podczas rozprawy.
Może się tak zdarzyć, ze nie będziesz miał dostępu do dokumentów - w takiej sytuacji masz prawo złożyć wniosek o to, by sąd wydał nakaz przedstawienia odpowiedniej dokumentacji. Możesz np. wystąpić o zeznanie podatkowego byłego małżonka w sprawie o podwyższenie alimentów czy jego bilingi telefoniczne przy sprawie rozwodowej z powodu jego zdrady.
Uwaga! Jeśli do pisma procesowego (np. pozwu) dołączasz dowody w postaci dokumentów - dla sadu przedstaw oryginały, a poza tym musisz złożyć kopię pisma procesowego wraz z kopiami dowodów dla każdej ze stron postępowania. Może ich być nawet kilkanaście, np. w sprawach spadkowych sprzed lat, gdy uczestnikami postępowania będzie liczna rodzina.
Zeznania świadków
To podstawowy dowód w sądzie.
Uwaga! Zanim jednak powołasz kogoś na świadka, zapytaj czy zachce zeznawać. Co prawda według przepisów poza pewnymi wyjątkami (o nich później) nie można odmówić zeznań, ale zmuszanie kogoś, by stawił się w sądzie może przynieść Ci szkodę. Musisz też pamiętać o tym, że świadek na zeznawać prawdę, a nie mówić to, co jest dla Ciebie korzystne.
Świadek ma prawo do odmowy odpowiedzi na pytanie, jeśli odpowiedź mogłaby narazić go lub jego bliskich na odpowiedzialność karną lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową.
Uwaga! Prawo do odmowy składania zeznań ma najbliższa rodzina oskarżonego lub jednej ze stron. Do kręgu takich osób należą: małżonkowie (także byli), konkubenci (tylko w sprawach karnych), dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo, powinowaci (np. teściowa, bratowa, szwagier) i osoby adoptowane.
Opinia biegłego
To kolejny dowód, który jest bardzo często przeprowadzany w sądzie. Klasycznym przykładem będzie tutaj opinia lekarzy specjalistów w sprawach, które dotyczą odszkodowania za nieprawidłowe leczenie.
Uwaga! Sąd nie może brać pod uwagę każdego przedstawionego przez Ciebie dowodu. Ma obowiązek rozważyć, czy dopuszczenie dowodów powołanych przez strony jest wskazane i niezbędne, a to oznacza, że może pewne dowody odrzucić - np. stwierdzić, że zeznanie kolejnego świadka w sprawie danego zdarzenia nie jest konieczne.
Prawa i obowiązki świadka w sprawie sądowej
Obowiązkiem pracodawcy jest zwolnienie świadka, by mógł uczestniczyć w rozprawie (może to być urlop bezpłatny). Zasada dotyczy wszystkich osób, które mają stawić się w sądzie (także uczestników postępowania).
Jeśli ktoś jest chory i nie może stawić się na rozprawie, musi dostarczyć do sądu zwolnienie lekarskie wystawione przez lekarza sądowego.
Uwaga! Za nieusprawiedliwioną nieobecność sąd może nałożyć karę grzywny.
Gdy świadek nie mieszka w miejscowości, w której jest siedziba sądu, dostanie zwrot pieniędzy za dojazd. Jeśli ktoś stracił dniówkę z powodu wizyty w sądzie, dostanie jej zwrot. Powinien wówczas złożyć zaświadczenie o zarobkach i pismo, że za dzień rozprawy zostało potrącone wynagrodzenie.
Uwaga! Aby odzyskać wydane pieniądze, trzeba złożyć wniosek ustnie do protokołu lub na piśmie, w terminie 3 dni od dnia stawienia się w sądzie.
Licencja: Creative Commons