Dozwolony użytek...
Prawo autorskie chroni interesy twórców, jednak pomimo pewnych obostrzeń przepisy pozwalają osobom prywatnym albo instytucjom korzystać z danego działa (np. filmu, książki, programu komputerowego) bez konieczności płacenia autorowi wynagrodzenia. Są to przepisy o tzw. dozwolonym użytku.
Do czego każdy z nas ma prawo?
Dozwolony użytek publiczny odnosi się do instytucji publicznych (biblioteki, szkoły), które mogą nieodpłatnie korzystać z dzieł w celach edukacyjnych.
Uwaga! Z dozwolonym użytkiem prywatnym mamy natomiast do czynienia, gdy bez specjalnego zezwolenia autora nieodpłatnie korzystamy z utworu, który jest już rozpowszechniany na użytek osobisty. Przy czym ten użytek osobisty dotyczy także bliskich nam osób, rodziny, kolegów czy przyjaciół.
Na co zezwala dozwolony użytek?
W jego ramach masz prawo nie tylko korzystać z powszechnie przyjęty sposób z danego utworu (dzieło autorskie) - przeczytać książkę, słuchać muzyki czy obejrzeć film.
Uwaga! Możesz też podejmować inne działania związane z danym utworem, np. pożyczyć książkę znajomemu. Trzeba jednak spełnić kilka warunków: utwór musi być już rozpowszechniony zgodnie z prawem, Twoje działania nie mogą przynosić Ci zysków oraz przekraczać granic normalnego użytkowania.
Dla przykładu, co możesz zrobić w ramach dozwolonego użytku:
- kupioną książkę możesz pożyczyć siostrze/bratu, by ci też mogli zapoznać się z jej treścią;
- kupionego ebooka udostępnić znajomemu;
- kupioną płytę CD z ulubioną muzyką przegrać, by móc słuchać jej także w samochodzie, którym podróżujesz z rodzinną (kopię płyty możesz też podarować koledze);
- możesz pożyczyć od znajomego czasopismo i skserować je, żeby móc użyć cytatów z niego w wypracowaniu;
- możesz pobrać ze strony internetowej pliki z utworami muzycznymi i zapisać je dysku swojego komputera.
Użytkowanie wykraczające poza ramy dozwolonego użytku
Będzie to:
- wypożyczenie z biblioteki książki, skserowanie jej i sprzedaż kopii;
- pobranie z internetu plików torrent - tego typu pobieranie utworów wiąże się z jednoczesnym udostępnianiem utworów nieograniczonej liczbie osób;
- zapisanie filmu w portalu typu Chomikuj i skorzystanie z funkcji udostępniania pliku innym;
- zapisanie kupionego ebooka z chmurze i umieszczenie linku i hasła do niego na publicznym forum, umożliwiając użytkownikom pobieranie i dalsze rozpowszechnianie utworu;
- puszczenie muzyki z płyt CD w zakładzie fryzjerskim.
Licencja: Creative Commons