Prawo dla nieletnich...
Osoby, które nie ukończyły jeszcze 18 lat, mają pewne prawa i nie o wszystkim muszą za nich decydować rodzice lub opiekunowie prawni, ale działa to także w drugą stronę, bo w zależności od wieku młody człowiek odpowiada za swoje czyny i może stanąć przed sądem.
Uwaga! Za osobę nieletnią uznaje się osobę, która nie ukończyła 18-go roku życia, ale jest jeden wyjątek od tej zasady - dziewczynę, która ukończyła 16 lat i wyszła za maż, uznaje się za osobę pełnoletnią. Ma wiec ona pełną zdolność do czynności prawnych. Może więc np. swobodnie dysponować swoim majakiem, zawierać umowy i brać kredyty.
Dzieci, które nie ukończyły 13 lat nie mają zdolności do czynności prawnych i w ich imieniu zawsze występują rodzice bądź opiekunowie prawni, jednak na niektóre czynności potrzebna będzie zgoda sądu.
Uwaga! Dotyczy to zwłaszcza majątku dziecka - np. sprzedaży mieszkania podarowanego wnukowi przez dziadków.
Teoretycznie dziecko nie może samo nic kupić, czyli zawrzeć umowy kupna-sprzedaży, ale w praktyce nie dotyczy to drobnych rzeczy (nawet pierwszoklasiści kupują słodycze lub napoje w sklepikach szkolnych).
Uwaga! Zgodnie z obowiązującymi przepisami, gdy osoba, która jest niezdolna do czynności prawnych (dziecko do ukończenia 13 roku życia) zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umów taka staje się ważna z chwilą jej wykonania.
Osoby w wieku 13-18 lat mogą samodzielnie dokonywać pewnych czynności prawnych.
I tak mają prawo:
- dysponować przedmiotami, które rodzice oddali im do swobodnego użytku;
- rozporządzać swoim zarobkiem;
- zawierać umowy bez zgody i wiedzy opiekunów - jednak tylko wówczas, gdy dotyczą drobnych spraw życia codziennego (w praktyce mogą kupować niedrogie rzeczy).
W pozostałych przypadkach młody konsument powinien mieć zgodę rodzica na kupno np. drogiego telefonu, laptopa czy komputera, bo jeśli nie będzie takiej zgody, to wtedy ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez rodzica.
Natomiast, jeśli chodzi o zakupy dokonane przez internet może się zdarzyć, że osoba nieletnia poda nieprawdziwy wiek i wtedy jeżeli rodzic nie potwierdzi umowy zawartej w ten sposób, jest ona nieważna. Oznacza to, ze dostarczony towar należy odesłać, a przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić zapłaconą kwotę.
Młody człowiek, który ma 16 lat i ukończył gimnazjum może podjąć pracę bez zgody rodziców (w takim zakresie, jak na to pozwalają przepisy prawa pracy).
Uwaga! Jeśli jednak rodzice uznają, że jest to sprzeczne z jego dobrem, za zgodą sądu mogą rozwiązać umowę o pracę.
Nieletni lub młodociany przed sądem
W prawie karnym stosuje się dwa określenia: nieletni lub młodociany.
Osobą nieletnią jest ta, która w momencie popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 17 r.ż. Jeżeli w wieku pomiędzy 15 a 17 r.ż. popełni szczególnie groźne przestępstwo, np. zabójstwo, może odpowiadać za to na zasadach, które określa kodeks karny.
Natomiast osoba młodociana według prawa karnego to osoba, która w chwili popełnienia czyny zabronionego nie ukończyła 21 lat, a w czasie orzekania w sądzie pierwszej instancji - 24 lat.
Zasadniczo młodociani ponoszą pełną odpowiedzialność karną, ale obowiązkiem sądów jest wymierzanie takich kar, które będą działały wychowawczo (obliguje je do tego art. 54 par.1 kodeksu karnego). Z tych samych względów, jeżeli przemawiają za tym względy wychowawcze, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Licencja: Creative Commons