Zapraszam do wspólnego i wzajemnego poprawiania najczęściej występujących w naszych tekstach błędów językowych.
Może to moje spaczenie zawodowe, że kiedy czytam coś "papierowego", to prawie zawsze z ołówkiem w ręku, zaznaczając na marginesie dostrzeżone w tekście błędy. Czytając teksty w Internecie, nie mam możliwości używać ołówka, ale zawsze mogę sobie skopiować dostrzeżone błędy do pliku. Tak też jakiś czas temu zacząłem robić z tekstami eiobowymi. Poniższe przykłady błędów pochodzą z naszych tekstów. Może nawet niektórzy je rozpoznają. Nie zaznaczałem wszystkich dostrzeżonych, ale tylko te występujące najpowszechniej, a skądinąd łatwe, jak sądzę, do wyeliminowania.
Zapraszam do edukacyjnej zabawy we wzajemnie poprawianie swoich tekstów. Nie żebyśmy zaraz wytykali komuś w komentarzach popełnione w artykule błędy, co nam się czasem zdarza, a co może sprawić poprawianemu przykrość. Osobiście, gdy zauważam jakiś poważny błąd, zwłaszcza w tytule czy lidzie, to piszę o tym autorowi na priva z sugestią poprawienia.
Proponuję dopisywanie do tego artykułu, w ramach komentarza, innych dostrzeżonych przez was błędów. Niech to jednak będą błędy, a nie to, co się nam błędem wydaje; czyli zanim napiszemy, sprawdźmy w słowniku, czy to na pewno jest błąd. Wskażmy formę błędną i obok prawidłową. Kto będzie chciał, niech dopisze do tego jeszcze jakieś objaśnienie.
Uczmy się od siebie nawzajem. Nie powielajmy cudzych błędów. Niech to będzie nasz wkład w rozwój kultury języka polskiego, naszej własnej kultury językowej.
A na koniec słówko do tych, którzy uważają, że najważniejsza jest treść, a nie forma. Piękne obrazy wymagają pięknej oprawy.Taka oprawa oddziela obraz od tła, skupia na nim uwagę odbiorcy, chroni przez zniszczeniem. Brak oprawy lub brzydka, nieodpowiednia, niepasująca do obrazu oprawa zakłóca odbiór tego, co autor obrazu chciał przekazać. Podobnie jest z tekstami. Poprawność językowa jest taką oprawą. Warto o nią zadbać. To tylko podniesie walor naszych tekstów.
I już naprawdę na koniec: jeśli ktoś nie zgadza się z tym, co napisałem, lub się zgadza, ale po prostu nie potrafi pisać poprawnie, mimo starań, niech się tą moją pisaniną nie przejmuje tak bardzo i pisze dalej, nawet po swojemu. Niektóre teksty są godne czytania nawet z błędami:-)
A teraz ad rem. Błędy zaznaczyłem na czerwono, poprawne (mam nadzieję) formy na zielono.
lubię tą tematykę / lubię tę tematykę
którzy 20 tyś lat temu / którzy 20 tys. lat temu
patrole milicyjno – wojskowe / patrole milicyjno-wojskowe
W pierwszym wypadku występuje półpauza (kreska średnia, w odróżnieniu od pauzy, czyli myślnika, pisanej dłuższą kreską). W drugim wypadku jest już łącznik, zwany też dywizem.
przedziale lat 1502 – 1506 / przedziale lat 1502-1506 [lub] 1502–1506 [lub] 1502—1506
Generalnie, gdy chcemy zapisać pewne okresy (lub zakresy od do), należy użyć pauzy lub półpauzy nieoddzielanych spacjami. Niektórzy dopuszczają również używanie łącznika, również bez spacji.
byłem wtedy 9 - letnim chłopcem / byłem wtedy 9-letnim chłopcem
zdobyć 3%-towy udział w rynku / zdobyć 3-procentowy udział w rynku [lub krócej] 3-proc.
ma Pani słuszną rację / ma Pani rację
Podobne pleonazmy: kontynuować dalej, moda dziewczyna, prawdziwe fakty, spadać w dół, schodzić w dół, wspinać się w górę, okres czasu.
"Człowiek (...) przerasta samego siebie." / „Człowiek (...) przerasta samego siebie”.
Tu są dwa błędy. Pierwszy, to użycie cudzysłowu amerykańskiego, z górnym znakiem otwierającym cudzysłów, a powinien być to znak dolny. Drugi, to postawienie kropki przed znakiem zamykającym. Kropka powinna być za tym znakiem.
Czytając te słowa zastanawiam się nad nimi / Czytając te słowa, zastanawiam się nad nimi
Pomiędzy zaznaczonymi na czerwono słowami powinien być przecinek. Oddzieliłby imiesłowowy równoważnik zdania „czytając słowa” od zdania „zastanawiam się nad nimi”. Generalnie imiesłów od czasownika w formie osobowej zawsze powinien być oddzielony przecinkiem.
śródtytuły
Treść niektórych dłuższych artykułów autorzy przedzielają jeszcze śródtytułami. Często spotykanym błędem jest rozpoczynanie głównej treści artykułu od śródtytułu — czyli najpierw tytuł, potem lid (tj. wytłuszczony wstęp), po nim ten rozpoczynający śródtytuł i dopiero właściwa treść artykułu. Tak jest źle. Po lidzie musi być choć kilka zdań rozpoczynających główną treść artykułu i dopiero wtedy można wstawić pierwszy śródtytuł. Śródtytułów nie należy też kończyć kropką.
Tyle na razie. Ciąg dalszy pewnie nastąpi.
Andrzej Siciński